{ "title": "Soğan Ekimi", "image": "https://www.sogan.gen.tr/images/sogan-ekimi.jpg", "date": "21.01.2024 11:57:31", "author": "betül kızılkaya", "article": [ { "article": "
Soğan ekimi, Soğan ekiminde yetiştirme ve iklim önemli rol oynarlar. Soğan üretiminde yazlık ve kışlık soğanlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Yazlık soğanlar açık renkli, kalın etli, sulu ve dayanıksız olup çiğ veya salatalarda kullanırlar. Kışlık soğanlar ise daha çok dayanıklıdır. Sert kokulu, koyu renklidir. Yetişmesi mevsim yağmurları ile oluşur. Bu soğanların yanında başka soğan türleri de vardır. Kırmızı soğan, tatlı soğan gibi bu soğanlar tatlı ve sulu olup çiğ olarak yenmesi ile lezzetlidir. Ülkemizde soğan genellikle 3 yıllık olmakta ilk yıl tohumdan arpacık, diğer yıl arpacıktan soğan ve daha sonra tekrar tohum yetişmektedir.

Soğan ekiminde iklim koşulları da çok önemlidir. Gün uzunluğu ve sıcaklık en etkili faktörlerdir. İklimi daha serin olan yerler de yetişmesi uygundur. Ekimi yapıldıktan sonra ortalama sıcaklık 12-13 derece, baş bağlamaya başladıktan sonra 17-20 derece, olgunlaşma döneminde ise 23-27 derece sıcaklık istemektedir. Bu koşullarda ülkemizde en çok Marmara bölgesinde yetişmekte hatta Bursa Karacabey ilçesi ülkemizin soğan ambarı olarak adlandırılmaktadır.

Ülkemiz de soğan üretimi en çok iki şekilde yapılmaktadır. Halk arsında karaca tohumu adı verilen tohumlar ve arpacık tohumu ile soğan üretimi.

Karaca tohumuyla; soğan üretiminde tohumlar içi beyaz, kokulu, iridir. Karaca ekimi yapılmadan önce ekim testi yapılması gerekir. Çünkü bu tohumlar 1 yıl sonra bayatlayıp çimlenmesi zorlaşabilir. Tohum ekilecek arazi devamlı pullukla sürülerek, büyük taş ve yabancı otlardan temizlenir. Arazi 150 cm eninde 10 metre uzunluğu olmak üzere tahtalarla bölünür tırmıkla düzelterek ekme aşamasına geçilir. Nisan-Mayıs aylarında ekimi yapılır. Ekim elle ile yapılır ancak, mibzer ile yapılırsa daha çok verim alınır. Derinlik 2 cm, sıra arası 15-20 cm ve sıra üzeri 4-7 cm olması gerekir. Karacadan iri baş soğan elde edilir bunun için ekimi seyrek olmalı ve iklim şartları da elverişli olması gerekmektedir. Hava şartlarının durumuna göre 10-15 gün içerisinde çimlenmeye başlar.

Arpacık tohumuyla; soğan üretiminden önce arpacık üretimine bakmak lazım. Arpacık üretimi için arazide şubat-mart aylarında ekim yapılır. Ekimden 3 ay önce toprak işlenmelidir. Genellikle 120 cm eninde tahtalar hazırlanır, tohumlar elle serpilerek ekilir. Bakımı baş soğan gibidir. Zorunlu olmadıkça sulama yapılmaz. Arada sırada tahtalardan numuneler alınarak yumrular kontrol edilir. Fındık kadar iriliğe ulaştığında yapraklarından ayrılır ve yaprakları kurumaya başlar, toprak içinde yumrular dolgun bir hale ulaşılır. Daha sonra yumrular tırmık gibi tarım aletleri yardımıyla toprak üstüne çıkarılarak birkaç gün bu şekilde biraz daha kurumaya alınır. İrili ufaklı olduğunda elekten geçirilerek ufaklı büyüklü ayrılır. Ufak olan yumrular üçüncü boy şeklinde ayrılır. Fındık büyüklüğüne ulaşanlar ise soğan tohumunu oluşturan arpacık ekime hazırdır. Arpacık tohumu, tohum ekiminden 6 ay sonra hasat edilir. Kuru havalarda hasadı yapılan arpacığın oluşması yapraklarının kurumasından anlaşılır. Bir dekar topraktan 2 tona kadar arpacık üretilir.

Arpacıktan soğan üretimi, karaca tohumu gibi aynı olmakla birlikte bazı farklılıklar göstermektedir. Üretilen soğanlar yeşil soğan veya baş soğan olarak yetiştirilmesi farkı vardır. Arpacık aynı boy ve büyüklükte olmaları lazımdır. Farklı boy ve büyük olursa üretim az olur. Ülkemizde yeşil soğan her mevsimde yapılır. Bahçemizde sulama imkânı olduktan sonra çok sert kış aylarına denk getirmediğimiz sürece ekim şekli karaca tohumunun ki gibi ekim yapılır. Baş soğan humuslu topraklardan çok iyi verim elde edilir. Baş soğanda arpacık üretimi gibi sonbahar aylarında birkaç defa sürülür işlenir. 150 cm eninde tahtalar hazırlanır, tahtalara baş soğan için arpacık ekimi yapılır. Arpacık üretimi gibi fazla sulamaya gerek bırakmadan üretim yapılır. Baş soğan üretiminde gübre kullanılması sonbaharda yapılır. Kış aylarında bakıma devam edilip yaz ortasında hasat edilir. Hasat edilen soğanlar tarlada 3-4 gün bekler ve çuvallara doldurulur.
" } ] }