{ "title": "Kuru Soğan Yetiştiriciliği", "image": "https://www.sogan.gen.tr/images/kuru-sogan-yetistiriciligi.jpg", "date": "21.01.2024 15:29:12", "author": "Abdullah Korkmaz", "article": [ { "article": "
Kuru soğan yetiştiriciliği, ülkemizde tercih edilen toprak mahsülü üretim alanları arasında önemli bir yere sahiptir. Genellikle iki yıl içerisinde oluşumu tamamlanan kuru soğan yetiştiriciliğinde ilk yıl yumru denilen form, sonraki yıl ise tohum meydana gelmektedir. Bu tip soğan oluşum sürecinden farklı olarak 3 yıl içerisinde tohum oluşan türler de bulunmaktadır.

Ülkemizde yetiştiriciliği yapılan kuru soğanlar da genellikle bu sınıfa ait olmaktadır. 3 yıl içerisindeki değişim süreci ise sırasıyla: 1. Yıl tohumun arpacığa dönüşmesi; ikinci yıl arpacığın yumruya dönüşmesi ve son yıl ise tohumun son halinin oluşmasıyla tamamlanır.

Kuru soğan yetiştiriciliğinde tarla sürme işleri sonbaharda yapılmalıdır. Bu işlem, mahsülün kaliteli olması ve kısa süre içinde kaldırılabilmesi için iki kere yapılmalıdır. Toprak, aşırı derine inerek sürülmemelidir. Orta derinlikteki bir toprak işleme yeterli olacaktır. Sürme işlemi sonrasında ise toprak kesekli olarak bırakılmalıdır. Ekimden önce kesekli bırakılan bu toprak, tırmık ile düz hale getirilmeli ve ekim yapılmalıdır. Bu işlemin toprak tava geldiğinde yapılması gerekir.

Kuru soğan yetiştiriciliği yapılacak bölgenin iklim değişiği özellikleri, soğanın oluşum aşamalarına göre farklılık göstermektedir. Serin iklimli olan yerlerde soğan verimliliği artmaktadır. 12-13 °C soğanın verimli bir şekilde gelişmesi için ideal bir sıcaklıktır. Gelişim sürecinde soğanın baş bağlamaya başlamasıyla bu sıcaklık değerleri artar ve sebze, daha yüksek sıcaklık değerlerine ihtiyaç duyar. 27-28 °C güneşli bir ortamda bulunması soğanın üçüncü aşamaya çok daha çabuk geçmesine olanak sağlar. Üçüncü aşamada ise iklim ve sıcaklık değerleri yerine gün uzunluğu faktörü ortaya çıkar. Başın gelişimini tamamlama sürecinde gün uzunluğunun 13-15 saat standartlarında ya da bu civarda olması mahsul kalitesini artırır.

Kuru soğan yetiştiriciliği yapılacak toprağın kimyasal yapısı ve içerdiği besin minerallerinin uygun olması da en önemli konulardan bir tanesidir. Soğanın sevdiği topraklar genellikle humuslu olanlardır. Humus bakımından zengin ve killi-kumlu olan topraklar, kuru soğan yetiştiriciliği için ideal olarak kabul edilmektedir.

Soğan yetiştiriciliği işinde iklim ve toprak koşulları uygun bulunmuş ve gerekli koşullar sağlanmış ise sonraki adım, hangi metot ile yetiştiriciliğe başlanacağıdır. Arpacık ekimi (Güğer, kıska); tohumu doğrudan toprağa ekme ve fide olarak satın alıp ekme olarak 3 adet metot bulunmaktadır. Bunlardan en çok tercih edilenleri arpacık ve tohum ekimi yöntemleridir. Üçüncü seçenek, fide fiyatlarının yüksek olması nedeniyle ticari alanda kullanılmaya pek müsait değildir.

Doğrudan tohum ekimi ile kuru soğan yetiştiriciliği yapılacaksa dikkat edilecek husus alınan tohumun çeşididir. Kısa gün, orta gün ve uzun gün olmak üzere farklı tohum çeşitleri mevcuttur. Üç çeşit içerisinde toprak ve iklim istekleri açısından farklılık olmamasına rağmen ekim süreleri farklılık göstermektedir. Kısa gün tohumları için 10 eylül ve 10 ekim tarihleri arasında ekim yapmak en doğru zamanlardır. Orta gün ve uzun gün soğanları için bu tarih Ocak-Mart ayları arasıdır.

Ekim yapılırken birim alana gereken tohum miktarı seviyesini en doğru şekilde ayarlamak ve tohumdan da tasarruf etmek için mibzer kullanılmalıdır. Tohum ekimi, elle serpme yöntemi ile yapılacaksa 1-1,5 kilo tohum kullanılarak birim alan doldurulmalıdır. Mibzer kullanıldığında ise birim alan için gerekli tohum miktarı 350-500 gr civarıdır.
" } ] }